Home > Onderzoek > Gender
Home > Pers > Gender
Gender
Ik erger me aan mensen die beweren dat mannen en vrouwen anders zijn. Volgens mij is gender een social construct, en om dat te illustreren heb ik het volgende filmpje voor je:
In mijn jeugd
In groep 1/2 op de basisschool wou ik erg graag een jurk of rok aan. Dit mocht niet van mijn moeder. ''Meisjes dragen rokjes, en jongens dragen broeken''.
Ik: ''Dan wil ik een meisje zijn!''
Mama: ''Wil je echt een spleetje?''
Ik: ''Jaaa!''
Mama: ''In plaats van een piemel?''
Ik: ''Weet ik niet...''
Mama: ''Het hebben van een piemel heeft best veel voordelen! Je kunt bijvoorbeeld makkelijker wildplassen!''
Sindsdien was ik helemaal blij met mijn piemel. Ik vind wildplassen enorm leuk, en ik geniet hier echt van.
Later in mijn jeugd speelde het rokje weer op. Eigenlijk wou ik weer een rokje aan naar school. Wederom mocht het niet van mijn moeder. Zij was bang dat de andere kinderen mij zouden uitlachen en pesten.
Ik ben benieuwd hoe dit anders had kunnen lopen als ik wat mondiger was, en mijn moeder iets minder mondig. Wellicht had ik een vergelijkbaar pad als Juul belopen.
In mijn pubertijd
In mijn pubertijd heb ik me niet echt met mijn gender-identiteit bezig gehouden, behalve dan dat ik me niet echt heel erg sterk identificeerde met het mannelijke gender. Ik voel de ook geen onvrede, het was meer een soort van onverschilligheid.
Wat achteraf gezien wel opvallend was, was dat ik een enorme afkeer tegen gezichtsbeharing had. Ik epileerde het steeds weg zodat het leek alsof ik nog een babyface had. Ik vond een baard en een snor mij niet goed staan. Nu nog vind ik een baard en snor mij heel lelijk staan; als je me met gezichtsbeharing ziet is dit waarschijnlijk omdat ik een periode had waarin ontharing onmogelijk was, en als het echt heel heftig is, is dit een teken van depressie.
In mijn studententijd
In december 2013 kocht ik een regenboogjas bij Mavari...
...en in juni 2014 kocht ik een col-T-shirt...
...maar verder was ik toen nog niet echt met gender bezig. Ik vond het eerder gewoon mooi.
Tot op een dag, een vriendin van me vroeg om samen naar de lezing "De man is geen jager", door Jelto Drenth te gaan. De lezing (van 25 september 2018) begon hij als volgt:
"Geacht publiek, ik groet u gender neutraal om een statement te maken. De verschillen tussen man en vrouw zijn overrated. Dit komt mede dankzij de publicaties van Diederik Stapel, die zijn meetresultaten uit zijn duim zuigt."
Dit word onder meer onderschreven wanneer een van zijn conclusies getest word. Zo kwam Diederik stapel tot de conclusie dat mannen eerder geneigd zijn om impulsief risico te nemen dankzij het feit dat ze hogere testosteron spiegels hebben.
Het verschil in testosteron concentraties tussen mannen en vrouwen (zie hierboven) is inderdaad aanwezig en significant. Bron: Researchgate.
Hierboven is de histogram van de mate waarin mannen en vrouwen graag impulsieve risico's nemen. Er is inderdaad een verschil, en wanneer de sample size groot genoeg is, mag dit wetenschappelijk gezien ook "een significant verschil" genoemd worden. Maar laten we wel wezen, het verschil tussen mannen en vrouwen is zo goed als verwaarloosbaar, en de correlatie met testosteron is ver te zoeken. Bron: Researchgate.
Mijn persoonlijke conclusie uit dit verhaal was dat er geen significante verschillen tussen mannen en vrouwen zijn: man = vrouw = mens. Vrienden van me waren het sterk met deze stelling oneens, dit waren een paar zeer interessante discussie-avonden!
Het Corona-jaar 2020-2021
In het Corona-jaar heb ik heel veel algemene stress ervaren, van de studie en alles. Tot overmaat van ramp gingen de Zalige Zomerweken ook nog eens niet door. Toch ben ik gelukkig wél op vakantie geweest: een weekje met m'n huisgenoten en een weekje Buitenkunst.
Tijdens het weekje Buitenkunst heb ik mij heerlijk vrij gevoeld in het bos. Ik heb me eerst vooral met beeldende kunst bezig gehouden, maar de laatste dag heb ik theater/dans gedaan. Dit was erg leuk! Vlak voor de lunchpauze werd besproken hoe we ons zouden kleden: aangezien we een groep van 8 mannen waren, leek het de docente leuk als we allemaal in jurk/rok zouden dansen. Ik ben gelijk terug naar de tent gerend, ik vond het zo leuk dat ik nu eindelijk een excuus had om mijn jeugd-wens van 20 jaar terug in vervulling te brengen: ik mocht een jurk aan!!! :D
De combinatie van jurk en rok die ik toen van mijn buurvrouw op de camping leende stonden mij prachtig. Ik wist niet dat rokken zo confortabel zaten! Maar het had ook wel nadelen... Waar laat je je telefoon? Hoe ga je naar de WC? Femke vond het erg grappig om mij met deze gender-issues te zien strugglen. Ik vond het zelf ook erg grappig, een experiment welke ik thuis graag wou voortzetten!
Eenmaal thuis, bestelde ik samen met Femke een rok voor mij. Een marine-blauwe rok die matcht met een Wintergatan T-shirt die ik eerder had gekocht. Ze staan goed bij elkaar, en ik ben er blij mee!
Ik voelde me prachtig! Met kerst nodigden mijn ouders me uit voor een kerst-dinner, en ze vroegen me er mooi & netjes uit te zien. Ik besloot in mijn marine-blauwe outfit van Wintergatan T-shirt met rok te gaan, maar dit had ik mijn moeder van te voren niet verteld. Toen ze het zag, was ze compleet in shock.
Ik heb dezelfde outfit gebruikt in Maart 2021 tijdens het maken van de Film over de HUB Haren.
Na de verkiezingen (17 Maart 2021) besloot ik om lid te worden van Bij1. Toen ik werd toegevoegd in de groepschat werd me gevraagd mijn pronouns te vermelden. Euuuhmmm.... Hier had ik nog nooit echt diep over nagedacht. Ik ben in eerste instantie maar voor "None/any" gegaan, omdat ik niet echt verschil voelde tussen aangesproken te worden als man of als vrouw. Toen ik dit zei in de groepchat, is er een beetje een balletje gaan rollen, waarna ik een meeting van TransAnders heb bijgewoond over Nonbinariteit.
Na 2 meetings wist ik het zeker: ik ben nonbinair! Ik vind gender zoo raar! En als ik achteraf terug kijk op mijn leven, denk ik alleen maar, hoezo heb ik dit nooit eerder opgemerkt?!
In de lente van 2021 was ik er nog niet helemaal uit wat ik ben, en als ik iets ben, hoe serieus ik dat dan ben. In het begin zei ik bij Bij1 dat mijn voornaamwoorden None/Any (N/A) waren, dit betekend:
None: Geen voornaamwoorden. In mijn geval zou dat dus neerkomen op: Teun en Teun's.
Any: Elk voornaamwoord. Dus: zij/haar/hij/hem/die/diens
Maar dit (N/A) sloeg nergens op. None betekend niets, en any betekend alle. Je kunt niet zowel alles als niets zijn, en dit was voor veel mensen behoorlijk verwarrend.
Van 2021 tot 2022 ben ik bij verschillende Gender-meetings geweest om een antwoord te krijgen over mijn zoektocht naar voornaamwoorden en het blijft lastig. Bij elke meeting worden mijn voornaamwoorden weer gevraagd, en hier vraag ik dan steeds of mensen neutrale voornaamwoorden kunnen gebruiken om naar mij te refereren. Als ik zie dat het mensen dit lukt, dan voelt dat enorm fijn!
Helaas zit ik niet altijd in mijn veilige trans-bubbel. Daarbuiten moeten nog heel veel mensen wennen aan neutrale voornaamwoorden, en gebruiken nog vrij veel mensen hij/hem
om naar mij te refereren - ik denk dat zij dit uit gewoonte doen. Over de loop van 2022 merk ik dat ik die mannelijke voornaamwoorden soms stom en soms iets minder stom vind.
Ik verwacht niet dat ik mijn naam wil gaan wijzigen. Ik ben Teun (of Teuntje), die naam is inmiddels onderdeel van mijn identiteit geworden.
Als mensen me vragen wat mijn voornaamwoorden zijn, dan vraag ik ze of ze me met neutrale voornaamwoorden naar mij kunnen verwijzen. Ik sluit mijn mails ook af met mijn voornaamwoorden (die/diens en hen/hun), en waar mogelijk vermeld ik het. Maar ik vind het lastig als iemand het fout doet. Want ik vind het eigenlijk een irrelevant iets, en toch irriteert het me soms een beetje. Ik corrigeer mensen dus maar soms, en niet heel erg consequent. Ik hoop dat het in de toekomst normaal wordt dat mensen elkaar naar elkaars voorkeur voornaamwoorden vragen. In de tussentijd hoop ik dat ik zo veel mogelijk mensen kan laten wennen aan neutrale voornaamwoorden.
Wat me overigens wél opvalt, is dat mensen me eerder vragen om mijn voornaamwoorden als ik me voorstel als Teuntje, dan wanneer ik mij voorstel als Teun. Dit is voor mij de grootste rede waarom ik me tegenwoordig vaker voorstel als Teuntje dan als Teun.
Experimenten
Ik heb mij dus nooit echt "man" gevoeld; ik voelde mij redelijk onverschillig bij mannelijke gender-expressie.
Soms voel ik mij best wel een beetje "vrouw". Maar voel ik mij echt vrouw? Ik deed een experiment waarin ik alleen expliciet vrouwelijke kleren droeg, en stelde mij vervolgens de vraag:
Ik voelde mij redelijk goed, dus wel aan de rechter-kant van het spectrum, maar ook niet helemaal. Ik had eigenlijk het gevoel dat ik mijn masculiniteit niet echt wou onderdrukken; ik ben best trots op mijn gespierde lichaam. En bovendien miste ik mijn functionele broekzakken heel erg.
Theorie - Binair denken
Tot voorkort dacht ik dat man en vrouw de enige 2 geslachten waren. Maar kennelijk is er nog een 3e geslacht! Interseks.
Intersekse mensen worden zowel met mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken geboren. De officiëele diagnose luid DSD: differences of sex development; deze parapluterm wordt gebruikt voor alle kinderen die geboren worden met andere chromosomen, geslachtsklieren of genitaliën dan wat typisch is voor jongens of meisjes. Meestal wordt dit veroorzaakt door een gendefect, en het kan zich op wel dertig verschillende manieren uiten, zoals mannen met een vagina en niet-ingedaalde teelbalen, of een plasgaatje dat niet aan de top van hun penis zit, tot vrouwen die een clitoris hebben zo groot als een kleine penis. Met seksuele geaardheid of genderidentiteit heeft DSD echter niets te maken. Mensen die interseks zijn, zijn dus geen transpersonen''[2].
Interseks is dus een seks; een zichtbaar geslacht, anders dan een gender, wat is hoe je je in je hoofd voelt. Vroeger werd interseksualiteit gezien als een invalide geslacht, en werd dit bij de geboorte nogal eens gecorrigeerd (lees ook [2]), als iets wat tussen vrouw en man zou vallen.
Hanne Gaby (lees [2]) schetst dat deze 'geslachts-correctie-operatie' behoorlijk wat impact op haar leven heeft: ze houd er een behoorlijk trauma aan over. En er hadden ook hele vervelende complicaties kunnen optreden, zoals , als je gezondheid niet in gevaar is, waarom moet je dan geopereerd worden?
Al met al is het beter om interseks als apparte, valide plek te geven in het geslachts-spectrum als legitieme sekse; hiermee wordt het een driehoek:
Discussie - Wat ben ik?
Was ik dan diep van binnen interseks...? Maar ik had toch alleen maar mannelijke geslachtskenmerken...?
Oké, één correctie dan: interseks is een sex, geen gender. Het interseks-equivalent in het gender-spectrum heet genderqueer; het is de overkoepelende term voor genderidentiteiten die niet exclusief vrouwelijk of mannelijk zijn.
Als je vrouw als rood, genderqueer als groen, en man als blauw neemt, kun je, net zoals bij licht, aan RoodGroenBlauw (RGB) kleuren-mixen doen, waarmee je vrijwel elke kleur binnen het kleurenspectrum bij elkaar kunt mixen.
In bovenstaand spectrum zijn bijna alle denkbare gender-identiteiten mogelijk. Maar er is nog één gender dat nog niet in bovenstaand spectrum geadresseerd wordt: het kan namelijk ook voorkomen dat je je oncomfortabel voelt bij alle bovenstaande genders. Hiervoor is er de term 'agender' (geen gender), maar dit is niet bij mij persoonlijk van toepassing.
Wat overigens ook nog mogelijk is dat je gender verandert, of dat meerdere genders van toepassing zijn. Je kunt bijvoorbeeld een heel gebied omcirkelen waarmee je je identificeert.
Waar vind ik me binnen het bovenstaande spectrum precies? Goeie vraag, maar ik weet 't niet precies. Het is geen exacte wetenschap. Voor nu identificeer ik me androgyn, met als voornaamwoorden die/diens en hen/hun.
Maar wellicht kom ik er later toch achter dat ik genderfluïde ben, dus 't zou ook zeker kunnen veranderen in de toekomst. Demiman (hij/hen) en demivrouw (zij/hen) trekken mij ook enigzins, maar voor nu identificeer ik me dus als androgyn (die/hen). Ik vind het heel erg fijn dat ik me niet meer hoef te conformeren aan èèn van de twèè meest bekende genders. Dit voelt erg bevrijdend[3].
Liefde
Terwijl ik dit op deze website schrijf ben ik volwassen, en kijk ik een beetje gniffelend terug op mijn jeugd. Ik durf er inmiddels voor uit te komen dat ik polyamoreus en panseksueel ben. Ik val op mensen. Inmiddels heb ik een open relatie met Femke, en daarnaast onderhoud ik andere relaties. Femke voelt zich hierdoor nog net iets vrijer, en ze lijkt tot nu toe niet jaloers te worden, maar dit houden we goed in de gaten.
Hieronder staat de gender-unicorn. Deze kan je helpen om meer inzicht te krijgen in hoe je je voelt, waar je je toe aangetrokken voelt, en dat dat alles niet perse samen hoeft te hangen met wat daar beneden hangt (of zit).
Credits voor bovenstaande afbeelding gaan naar Landyn Pan en Anna Moore.
Ik denk dat de gender-unicorn een goeie start is. Waar ik kritiek op blijf hebben, is echter, dat er iets als heteroseksualiteit zou bestaan. Hoezo zou je alleen op iemand van het andere geslacht kunnen vallen? En hoe weet je het geslacht van die ander überhaupt? Je kunt toch niet zien wat daar beneden hangt? En doet het er toe? Ik val op mensen. Ongeacht wat daar beneden hangt.
Ik hoop dat meer mensen zich gaan realiseren dat liefde onvoorwaardelijk zou moeten zijn, en dat gender en uiterlijke kenmerken maar details zijn.
Seksualiteit
Mijn theater-act in Boys Won't Be Boys gaat meer over mijn seksuele identiteiten, maar één ding dat hierin een beetje onbesproken, namelijk verschillende seksuele behoeften. Sommige mensen hebben geen seksuele behoeften, zij identificeren zich als aseksueel. Andere mensen hebben juist meer seksuele behoeften. Dit kan ergens op het spectrum zitten, of het andere uiterste van het spectrum zijn. Waarschijnlijk ben ik zelf zed-seksueel (met de z omdat dat de tegenpool van de a is).
Als twéé mensen verschillende seksuele behoeften hebben kan dat frustrerend werken, maar je kunt er ook voor kiezen om elkaar de ruimte te geven om zichzelf te zijn, en elkaar toestaan om in hun eigen behoefte te voorzien. Hiervoor is in een open relatie meer ruimte dan in een gesloten relatie.
Sinds Corona (voorjaar 2020), ben ik queer stickers gaan maken.
Ik heb voor Trans Visibility Day, op 31 maart 2023, heel veel interviews én een manifestatie georganiseerd.
Genderbread
References
[1] Ashley Marendell, The ABC's of LGBT+, ISBN 978-1-63353-409-4. Ik heb deze bron gebruikt voor het schetsen van gender-spectra.
''Als je jezelf bevrijd van het idee dat je aangeboren geslacht je gender moet zijn, kun je alles zijn wat je wilt.'' ~Teun Zijp, 2021, geïnspireerd op Giorgio Moroder[3]
[3] Daft Punk - Giorgio by Moroder